Bazı sabahlar vardır, uyanırsın ve içinden bir ses yükselir: “Artık bir şeyleri değiştirmem gerek.”
Photo by JOHN TOWNER on Unsplash
O sesin nereden geldiğini bilmezsin. Bazen bir filmden, bazen bir sohbetten, bazen de hiçbir sebep yokken birden belirir. İçini tarifsiz bir enerji kaplar. Tamam dersin, bu kez gerçekten başlayacağım.
Yeni bir defter alırsın, belki de yepyeni bir hobiye adım atarsın. Bir arkadaşının yaptığı harika bir resimden etkilenip sen de fırçalar, boyalar, tuvaller alırsın. Eve dönünce içini bir huzur kaplar. Ruhun beslenir, kalbinde yepyeni bir alan açılır. O an, her şey mümkündür.
Photo by Ashe Walker on Unsplash
Ama ertesi sabah uyanırsın, o coşku yoktur artık. Malzemeler, köşede sessizce durur. Planlar, hedefler, “yeni başlangıçlar” bir kenarda bekler. Günler geçtikçe o ilk kıvılcım sönmeye başlar. İçini hafif bir suçluluk sarar. “Neden hep böyle oluyor?” diye sorarsın kendi kendine.
Photo by Megan te Boekhorst on Unsplash
Ve işte tam burada, görünmez bir sınırda, motivasyon ile disiplin karşı karşıya gelir.
Motivasyon seni başlatır, ama disiplin seni bitiş çizgisine taşır. Motivasyon geçicidir; duygularla beslenir, ilhamla parlar ama aynı hızla da söner. Disiplin ise sessizdir; büyüleyici değildir, alkış toplamaz. Ama her gün seni yeniden başlatır.
Belki de sorun, sürekli o ilk günkü heyecanı aramamızdadır. Oysa asıl güç, o heyecan yokken de devam edebilmektedir. Gerçek değişim, ilham geldiğinde değil; gelmediğinde de sürdürebildiğimizde başlar.
Motivasyon nedir, hiç düşündün mü?
Aslında o, içten gelen bir kıvılcım. Bir anda “Artık başlayacağım!” dediğin o enerji var ya, işte tam olarak o. Bu konuda Stephen R. Covey, Etkili İnsanların 7 Alışkanlığı kitabında der ki, motivasyon bizi harekete geçiren niyet ve amaçtır. Ama dur bir dakika… sadece niyetle bir hedefe ulaşmak mümkün mü?
Photo by Max Muselmann on Unsplash
Peki ya o niyetin arkasında irade yoksa? Tam da bu noktada Jules Payot’un güzel bir sözü var: “Motivasyon gelip geçebilir; ama disiplin, yolunuza ışık tutar.” Yani motivasyon seni başlatır, ama yolda tutan şey disiplindir.
Bir düşün; en son ne zaman bir işe büyük bir hevesle başladın ama birkaç gün sonra o coşku kayboldu? O an ne yaptın? Devam ettin mi, yoksa “bugün olmaz” deyip bıraktın mı? İşte tam da burada disiplin devreye giriyor.
Photo by Jake Ingle on Unsplash
Motivasyon duygularla çalışır, ama disiplin alışkanlıkla. Charles Duhigg’in dediği gibi, küçük davranışlar büyük değişimlerin temeli olur:
İşaret → Rutin → Ödül.
Photo by Prophsee Journals on Unsplash
Her gün aynı saatte yazmak, egzersiz yapmak, hatta sadece 10 dakika ayırmak… bunların hepsi seni istikrarlı hale getirir.
Şimdi kendine sor: Hangi küçük alışkanlıklar seni hedeflerine yaklaştırıyor? Hangileri enerjini tüketiyor? Belki de cevabı çok uzaklarda aramana gerek yok. Çünkü motivasyon bazen kaybolur ama disiplin, seni o kayıptan geri çıkarır. Gerçek değişim, ilham geldiğinde değil, gelmediğinde bile devam edebildiğinde başlar.
Photo by zero take on Unsplash
Şimdi bir adım daha ileri gidelim: başarı sadece hevesle ya da iyi niyetle gelmiyor, fark ettiniz mi? Kısa süreli motivasyonlar tıpkı bir enerji patlaması gibidir; sizi bir anda harekete geçirir ama uzun vadede sürdürülebilir değildir. Gerçek değişim, günlük küçük adımların birikiminden doğar. Çünkü motivasyon sizi başlatır, ama alışkanlık sizi bitiş çizgisine taşır.
Stephen Covey’in söylediği “Önce sonu aklınızda canlandırın.” sözü aslında zihinsel bir provadır. Bir şeyi başarmadan önce, o başarının nasıl hissettirdiğini gözünüzün önüne getirin. Diyelim ki uzun zamandır spor yapmak istiyorsunuz ama her sabah “bugün de olmaz” bahanesiyle erteliyorsunuz. O zaman kendinizi hedefin sonunda hayal edin. Ayna karşısında kaslarınızın şekillendiğini, nefesinizin açıldığını, enerjinizin arttığını düşünün. O tatmin hissini, o gururu tüm detaylarıyla canlandırın. Hatta spor bittikten sonra içtiğiniz suyun bile nasıl ferahlattığını hissedin. Beyin, bu görüntüyü yeterince sık hayal ettiğinde, artık “spor yapmak” bilinçli bir karar olmaktan çıkar ve kimliğinizin bir parçası haline gelir.
Aynı şey ders çalışmak için de geçerli. “Hiç isteğim yok” dediğiniz anlarda, hedefinizin sonunu aklınızda canlandırın. Sınavdan çıktıktan sonra hissettiğiniz rahatlama, “keşke daha fazla zamanım olsaydı” demek yerine “elinden gelenin en iyisini yaptın” diyebilmenin huzuru… O hissi zihninizde netleştirin. Sonra bu büyük resmi küçük, somut adımlara bölün. Sadece bir sayfa okuyun, sadece 10 dakika oturun. Çünkü beyin, başladığını görünce direnç duvarını indirir. Başlamak küçük görünür ama psikolojik olarak dev bir eşiği geçmektir.
Photo by Adam Littman Davis on Unsplash
Covey’in ikinci cümlesi burada hayat bulur: “Sonra bu vizyonu günlük alışkanlıklarınıza dönüştürün.” Artık mesele “bir gün yapacağım” değil, “her gün biraz yapıyorum” olur. Spor için her sabah kıyafeti giyip kapıya çıkmak, ders için masaya oturup sadece bir sayfa çevirmek… bu küçük eylemler zincir gibi birleşir. Başarı, o zinciri her gün bir halka daha uzatabilenlerindir. Çünkü sonu gözünde canlandırmak, gelecekteki seni bugünün kararlarına davet etmektir. Ve o görüntü yeterince netse, disiplin artık zorunluluk değil, doğal bir yönelim haline gelir.
Düşünsenize, her sabah uyanıp küçük bir ritüelle hedeflerinizi hatırladığınızı… Motivasyon gelmese bile alışkanlıklar ve disiplin sizi yazmaya, çalışmaya, üretmeye devam ettiriyor. Mesela bir yazar, her gün sadece 500 kelime yazmayı alışkanlık hâline getirse, ilham gelmese bile yazmayı sürdürebilir.
Disiplin sadece davranışsal bir kavram değil; aynı zamanda zihinsel ve ruhsal bir güç. İrade gücünüzü geliştirmek için zihninizi ve ruhunuzu da eğitmeniz gerek. Küçük sınavlar koymak, sabrınızı test etmek; motivasyonunuzun azaldığı anlarda bile sizi ilerleten şeylerdir. Günlük yaşamınızda kendi zihinsel ve ruhsal dayanıklılığınızı test ediyor musunuz? Yoksa çoğu zaman konfor alanında mı kalıyorsunuz?
Peki motivasyon ve disiplin birlikte ne yapar? Duhigg bunu çok güzel özetliyor: “Motivasyon sizi başlatır; alışkanlıklar ve disiplin sizi bitiş çizgisine taşır.” Bir düşünün: motivasyon sizi heyecanla bir hedefe yönlendiriyor, disiplin ise o heyecan kaybolsa bile sizi sürdürülebilir bir ilerlemeye taşıyor. Alışkanlıklar da bu ikisini bir döngü hâline getiriyor ve otomatikleştiriyor.
Toparlarsak;
- Küçük ama sürekli alışkanlıklar geliştirin. Mesela 10 dakikalık okuma, kısa meditasyonlar veya düzenli spor, uzun vadede büyük fark yaratır.
- Motivasyonu tetikleyen işaretler yaratın. Sabah kahvenizi içerken hedeflerinizi hatırlamak gibi küçük ritüeller, sizi harekete geçirir.
- Disiplini ödüllerle destekleyin. Küçük başarıları kutlamak, alışkanlık döngüsünü güçlendirir.
Düşünsenize, her gün küçük ama düzenli adımlar attığınızda, motivasyon gelip geçse bile disiplin sizi hedefinize taşıyor. Ve unutmayın, bir sıfırdan her zaman büyüktür. Bu süreçte hem zihnen hem ruhen gelişiyorsunuz; çünkü küçük alışkanlıklar sizi sadece davranışsal olarak değil, içsel olarak da değiştiriyor.
Belki de motivasyon ve disiplin arasındaki tartışmayı bitirmenin zamanı geldi. İhtiyacımız olan, ikisini bir arada kullanabilmek: motivasyon enerji verir, disiplin hedefe ulaşmanın kalıcı yolunu açar, alışkanlıklar ise her ikisinin de sürdürülebilir hâle gelmesini sağlar. Düşünün: motivasyon sizi başlatıyor, ama disiplininiz olmasa çoğu zaman hedefinizden saparsınız. Alışkanlıklarınız yoksa motivasyon geldiğinde bile bunu sürdüremezsiniz. Ama hepsi bir araya geldiğinde… işte o zaman gerçek ilerleme başlar.
Ve son olarak, içe dönmeyi unutmayın. Kaybolmadan bulunamazsınız, korku olmadan cesaretin değerini anlayamazsınız. Motivasyon sizi başlatır, disiplin sizi bitiş çizgisine taşır. Peki siz, bugünden itibaren hem motivasyonunuzu hem disiplininizi besleyen, alışkanlıklarınızı hedeflerinizle entegre eden bir yaşam yaratmaya hazır mısınız? Her küçük adım, her disiplinli davranış, sizi sadece dışarıdaki hedeflerinize değil, içsel olarak daha güçlü ve dirençli bir benliğe taşıyor.
Sana Hayallerini Ne Getirecek? Motivasyon vs Disiplin was originally published in Türkçe Yayın on Medium, where people are continuing the conversation by highlighting and responding to this story.
