Siyaset ve Yolsuzluk Kıskacında Barzani Ailesinin ABD’deki Mal Varlıkları
Credit: OCCRP
Finansal kayıtlar, sızdırılmış e-posta yazışmaları ve çeşitli belgeler üzerinde yapılan incelemeler, Irak Kürdistanı Bölgesel Yönetimi’ni (IKBY) yöneten Barzani ailesi üyelerinin Amerika Birleşik Devletleri (ABD) sınırları içinde kapsamlı ve yüksek değerli bir kişisel mal varlığı portföyü oluşturduğunu göstermektedir. Bu belgeler, ailenin 2005 ile 2019 yılları arasında süregelen kişisel harcamalarının ve yatırım faaliyetlerinin boyutlarını ortaya koymaktadır. Elde edilen veriler, bu harcama kalemlerinin sadece gayrimenkul alımlarıyla sınırlı kalmadığını; yarış atları, lüks tasarım ürünleri ve diğer kişisel ihtiyaçları da kapsadığını göstermektedir.
100 milyon doları aşan gayrimenkul portföyü
Barzani ailesi üyeleriyle nihai olarak bağlantılı olan holding şirketleri, 2005 ve 2019 yılları arasındaki on dört yıllık süreçte, ABD genelinde toplamda 31 ayrı mülk edinmiştir. Bu varlıkların toplam değerinin 100 milyon ABD dolarını aştığı belirtilmektedir. Satın alınan mülkler arasında hem ticari amaçlı gayrimenkuller hem de özel ikamet amaçlı kullanılan lüks malikaneler yer almaktadır.
Bu emlak varlıklarının coğrafi dağılımı incelendiğinde, dikkat çekici bir yoğunlaşma gözlemlenmektedir. Mülklerin büyük bir kısmı, ABD’nin başkenti Washington D.C. çevresinde ve özellikle başkentin Kuzey Virginia banliyösü olan McLean’de bulunmaktadır. McLean bölgesi, ABD istihbarat teşkilatının (CIA) genel merkezine ev sahipliği yapmasıyla da bilinmektedir. Belgeler, bu mülklerin bazılarının yüksek güvenlik önlemleriyle korunduğunu, demir parmaklıklarla çevrili olduğunu ve bazı lüks araçlarla devriye gezen özel güvenlik ekipleri tarafından kontrol edildiğini göstermektedir.
Edinilen varlıklar arasında özellikle dikkat çeken alımlardan biri, Washington D.C. Great Falls’ta, bir ulusal parkın yakınında yer alan ve Casa Divina olarak bilinen malikanedir. Beş dönümlük bir arazi üzerine kurulu olan bu mülk, Korint tarzı sütunlarla dekore edilmiş özel bir ev sinema salonu gibi lüks özelliklere sahiptir. Bu tür detaylar, aile üyelerinin ABD’deki yaşam tarzının yüksek maliyetli olduğunu göstermektedir.
Söz konusu mülk edinimleri, ailenin ABD’deki varlığını güçlendirmeye odaklandığını işaret etmektedir. Belgeler, Mesut Barzani’nin oğullarının tümünün ABD vatandaşlığı, süresiz ikamet izni veya iş amaçlı çoklu giriş vizesi gibi yasal statülerle ABD’de kalma ve iş yapma hakkına sahip olduğunu da göstermektedir.
Gayrimenkul dışındaki lüks harcamalar
Barzani ailesinin ABD’deki harcama kalıpları, yalnızca konut ve ticari mülk edinimlerinden oluşmamaktadır. Sızdırılan belgeler, aile üyelerinin yarış atı yetiştiriciliği ve biniciliği ile ilgili harcamalar da dahil olmak üzere atçılık faaliyetlerine önemli miktarda fon aktarıldığını göstermektedir. Bu, aile üyelerinin kişisel ilgi alanlarını ve hobilerini finanse etmek için de bu fonları kullandığını ortaya koymaktadır.
Ayrıca, lüks moda ve kişisel eşyalar da harcama kalemleri arasında yer almaktadır. Belgelerde, yüksek fiyatlı tasarım çantaları ve diğer kişisel lüks ürün alımları için yapılan ödemelerin detayları bulunmaktadır. Bu kalemler, kişisel servet kullanımının lüks odaklı bir yapıda olduğunu pekiştirmektedir.
Harcamaların kaynağı ve kurumsal bağlantılar
Soruşturmanın odaklandığı en kritik noktalardan biri, ABD’deki bu kişisel harcamaların finansman kaynağıdır. Sızdırılan finansal kayıtlar, Barzani kardeşlerin kişisel harcamalarının en az 29 milyon dolarlık kısmının doğrudan Kürdistan Bölgesi’nde faaliyet gösteren önde gelen iki büyük şirket grubundan geldiğini belirtmektedir: Golden Eagle Global ve Ster Group.
Golden Eagle Global (GEG), yabancı şirketlerin yerel partnerler ile anlaşmalar yapmak veya bölgede hükümet onayları almak için aracılık yapan bir şirket niteliğinde… Öyle ki GEG’in rolünün yerleşik bağlantılarını kullanarak IKBY hükümetine lobi yapmak olduğu anlaşılıyor.
Ster Group ise inşaattan gıda sektörüne dek geniş bir yelpazede ticari çıkarlara sahip, bölgenin önde gelen holdinglerinden biri olarak bilinmektedir. Bu özel şirketlerden aile üyelerinin ABD’deki kişisel varlıklarını finanse eden hesaplara yapılan para transferleri, ilgili finansal yapının temelini oluşturmaktadır.
Söz konusu finansal işlemlerin doğası, uzmanların da dikkatini çekmektedir. Georgetown Üniversitesi’nde çalışmalar yürüten Profesör Jodi Vittori, bu tür transferlerin incelenmesi gerektiğini değerlendirerek; sağlanan fonların, aile üyelerinin “kamu hizmeti görevlileri rolleri ile özel servetleri arasındaki bir kafa karışıklığını” işaret ettiğini belirtmiştir. Bu durum ise kamu hizmeti pozisyonlarının potansiyel olarak özel ticari çıkarlarla kesiştiği ve bir çıkar çatışması yarattığı yönündeki etik tartışmaları gündeme getirmektedir.
Finansal belgeler, fonların hareketini, bir yanda IKBY’de ekonomik faaliyet gösteren büyük ölçekli özel şirketler ile diğer yanda ABD’de Barzani ailesi üyelerinin kişisel harcamalarını yürüten araçlar arasında göstermektedir. Bu bulgular, Barzani ailesinin kamusal ve özel mali varlıkları arasındaki ilişkiye dair soruların sorulmasına neden olmaktadır.
Barzani ailesinin finansal işlemleri ve ABD’de kurduğu geniş kişisel mal varlığı ağı, Irak Kürdistan Bölgesel Yönetimi’nin şeffaflık ve hesap verebilirlik ilkeleri çerçevesinde tartışılması gereken bir konu olarak öne çıkmaktadır. İktidardaki bir ailenin, kendi yönetimi altındaki bölgede faaliyet gösteren ticari kuruluşlardan sağlanan fonları kullanarak uluslararası alanda yolsuzluğa dayalı şekilde servet biriktirdiğine dair detaylı görünümler sunmaktadır.
Bu makale ilk olarak JUNSHU Etik ve Uyum Gündemi içeriğinde yayınlanmıştır. Şayet gelecek sayılara abone olmak isterseniz, gömülü bağlantı aracılığıyla kaydolabilirsiniz.
Siyaset ve yolsuzluk kıskacında Barzani ailesinin ABD’deki mal varlıkları was originally published in Türkçe Yayın on Medium, where people are continuing the conversation by highlighting and responding to this story.
